De begrafenis van Willem van Oranje

  3 augustus 1584

Een lange stoet gaat door de straten van Delft. Willem van Oranje wordt begraven, hij had altijd sober geleefd en wilde eigenlijk ook een eenvoudige begrafenis. De stoet bestaat uit belangrijke mensen, familie en ook mensen met geweren die naar de grond gericht zijn.
De protestanten en ook zijn familie en vrienden waren boos en verdrietig, waarom moest juist hij worden vermoord. Willems idealen waren politieke eenheid en meer zelfstandigheid voor de Nederlanden, ook wilde hij graag dat er verdraagzaamheid tussen katholieken en protestanten was. Filips II wilde echter alleen het katholieke geloof en ook wilde hij sterke centralisatie van het bestuur. Filips had opdracht gegeven om Willem te vermoorden, hij hoopte dat hij hierdoor de oorlog zou winnen. Het plan van Filips was niet gelukt, de oorlog ging nog steeds door.
In de oude kerk aangekomen was de grote steen al weggehaald waardoor de trap naar de grafkelder zichtbaar werd. Willem werd onder een eenvoudige steen bijgezet (dus niet begraven) in het bijzijn van zijn

30 jaren later, het praalgraf
Praalgraven werden meestal gebouwd voor koningen, keizers en adellijke families. Tijdens het Twaalfjarig Bestand werd door de Staten-Generaal de opdracht gegeven om een praalgraf (ook wel grafmonument genoemd) te maken ter nagedachtenis aan Van Oranje. In 1614 begon men met de bouw van het praalgraf. Beeldhouwer Hendrick de Keyser ontwierp dit praalgraf in 1614, toen hij in 1621 overleed maakte zijn zoon het werk af waarna het geheel klaar was in 1623.Voor het praalgraf is te zien hoe Willem van Oranje eruitzag toen hij nog leefde. Hij draagt een harnas, dit is een symbool omdat hij een legeraanvoerder was. Hierachter is een marmeren beeld van Willem van Oranje, hier lijkt het of hij ligt te slapen. Aan het voeteneind ligt een slapende hond, dit is mogelijk een verwijzing van trouw. Men zegt dat Willems hond overleed van verdriet na het overlijden van zijn baas.
Op de vier hoeken staan vier vrouwen, deze staan symbool voor de goede eigenschappen van Willem van Oranje. De vrouw met de weegschaal stelt Rechtvaardigheid voor. Een vrouw met een hoed symboliseert de Liefde voor de Vrijheid. De vrouw die Kracht voorstelt heeft een tak vast en een vrouw met een kerkje staat voor de Vroomheid.
Boven de slapende Willem is een vrouw die Roem uitbeeld. Zij blaast met de trompet rond hoe goed hij wel niet was.
Naast het praalgraf zitten een aantal naakte kindertjes, die treuren om de dode prins. Ook toont het praalgraf een groot aantal familiewapens.

gemaak door: Nathalie van der Ham

Prinsenhof: moordplaats van Willem van Oranje

Het is 10 juli 1584 Willem van oranje is dood hoor je door de straten van delft. sommige mensen huilen, sommige mensen lachen. Willem van Oranje, de leider van de protestanten doodgeschoten door een verrader  Balthasar Gerards. Door de hart met drie kogels met als laatste woorden mijn God, heb medelijden met mij en met dit arme volk”. Zelfs als hij dood gaat denkt hij nog aan ons. Wij de protestanten die alleen maar ons geloof willen belijden, wij die alleen maar vrijheid willen maar hoe moet het nu verder de leider der protestanten is vermoord, hij is er niet meer. Hij die met ons leefde hier in delft vanaf het jaar 1572 omdat het zo’n makkelijk verdedigbare stad is vermoord door een verrader.  Die met de loon die hij van Willem van Oranje kreeg zijn wapens kocht alleen voor geld van zo’n achterbakse Spaanse koning Filips de tweede. Ze denken niet aan de vrouw van Willem of zijn dienaren  die moeten zien hoe Willem van Oranje wordt vermoord met de hoop dat hij het misschien overleefd. Dat terwijl hij nog net zo ontspannen een middageten had met zijn familie. De trap wou oplopen om naar z’n werkkamer te gaan om te werken voor ons de protestanten om ons vrijheid te geven. Vermoord door een achterbakse verrader die ook nog eens probeert te vluchten langs een trap dat naar de tuin leiden en daarna ook nog eens over de stadsmuur te klimmen. Ha die verrader dacht zeker dat het hem ook zou lukken ook. Terwijl Balthasar Gerards probeerde te vluchten en de wachters hem oppakte zaten de  vrouw van Willem van Oranje en de dienaren die daar nog waren te huilen en te rouwen om de dood van Willem van Oranje. Hij die een simpele begrafenis wou kreeg  een prachtige paalgraf en dat is nog het minste wat ze konden doen voor hem. Hij die vrijheid probeerde te brengen in de Nederlanden, hij die heeft gestreden naast ons en hij die ons hoop gaf de hoop om vrij te zijn.

gemaakt door: Aysegul Aydinlik
hiernaast: Willem van Oranje
hieronder: moordwapen 

Veroordeling van Balthasar Gerards

Het is 10 juli 1584 en Willem van Oranje is vermoord door Balthasar Gerards. Die is opgepakt door de schout en schepenen. De schout was de burgemeester en hoofd van het gerechtshof en schepenen waren gemeentebestuurders. De plaats waar Balthasar Gerards werd veroordeeld, werd “de Vierschaar” genoemd, omdat er een vierkant werd afgezet met vier gespannen touwen, en daarbinnen werd recht gesproken.

Voordat Balthasar Gerards werd berecht, moest hij nog naar de gevangenis. In de gevangenis was een verschil tussen “gewone” en “zware”gevangenen. Bijvoorbeeld, “gewone” en “zware” gevangenen zaten in een ander hok. Ook kregen de “gewone”gevangenen eten van de cipiers, en die gevangenen konden het dan doorgeven aan de “zware”gevangenen. Bij de “zware” gevangenen was ook geen raam aanwezig en er was ook geen verlichting.

In de gevangenis was ook een stikhok. Hierin was geen licht en je kon er alleen maar in liggen. Je kwam in het stikhok terecht als je ter dood veroordeeld was, maar voordat die straf was uitgevoerd, had je meestal het stikhok niet overleefd.

Nadat Balthasar Gerards Willem van Oranje had doodgeschoten, probeerde hij te vluchten en over de stadsmuur van Delft heen te klimmen, maar dat lukte hem niet. In de gevangenis werd hij gemarteld. Eerst werd hij met roeden (een zweep van takken en twijgen) geslagen. Hierna werden zijn wonden met honing ingesmeerd, zodat een bok met zijn scherpe tong Balthasar's vel zou afschrapen, maar de bok had geen zin. Daarom bracht Balthasar de rest van de nacht door met zijn handen aan zijn voeten gebonden, en een halfuur lang werd hij opgehangen met aan elke grote teen een gewicht van driehonderd pond. Ondanks al deze martelingen vertelde Balthasar Gerards nog steeds niet genoeg. Daarom kreeg hij te kleine schoenen aan van nat, ongelooid hondenleer. Daarna werd hij voor een groot vuur gezet, zodat de schoenen krompen en zijn voeten brandden. Er werden gloeiende fakkels onder zijn oksels gehouden en men stak naalden en spijkers tussen zijn nagels. Toch gaf Balthasar Gerards nog steeds geen krimp. Uiteindelijk werd een Utrechtse beul, genaamd Jacob Michielsz, erbij gehaald, maar Balthasar gaf niet toe.

Toen Balthasar Gerards werd berecht, kreeg hij zelfs voor zestiende-eeuwse begrippen een erg wrede straf. Eerst werd zijn rechterhand met een gloeiende tang afgeknepen. Vervolgens werd op verschillende plaatsen op zijn lichaam het vlees afgeknepen (ook met gloeiende tangen) tot op het bot. Toen werd zijn hart uit zijn borstkas gesneden en het werd hem in het gezicht gesmeten. Toen werd hij gevierendeeld. Vervolgens werd zijn hoofd afgehakt en zijn vier uit een getrokken lichaamsdelen werden op de Haagpoort, Oostpoort, Ketelpoort en de Waterslootsepoort tentoongesteld. Zijn hoofd werd op een staak gespietst. Dit was het einde van Balthasar Gerards.

Balthasar Gerards werd op deze manier berecht om een voorbeeld te stellen aan anderen: “Kijk, als je zoiets doet, gebeurd er dit met je!”

Er waren echter ook veel medestanders van Balthasar Gerards, die hem zelfs heilig verklaarden voor de moord op Willem van Oranje.

gemaakt door: Ingrid Zeilstra
hiernaast: Balthasar Gerards
hieronder: een vierendeling